Budynek Zarządu Gminy Żydowskiej, ul. Włodkowica 5 – 9

Na przełomie wieków w ponad czterystutysięcznym Wrocławiu mieszkało niemalże dwadzieścia tysięcy Żydów. Stanowili oni około 4,6% ogółu obywateli miasta. Wrocławska gmina żydowska pod koniec XIX wieku była trzecią co do wielkości gminą w Niemczech i jej dotychczasowa siedziba, mieszcząca się w domu nr 11 przy Graupenstrasse (ob. ul. Krupniczej) była już dla niej za mała. Z tego względu pojawiła się potrzeba wzniesienia nowego reprezentacyjnego obiektu. Tuż przed końcem XIX stulecia zarząd gminy zakupił trzy działki otaczające synagogę „Pod Białym Bocianem”. W 1899 roku żydowski architekt Richard Ehrlich wybudował tam obszerny dwuskrzydłowy gmach. Ujął on w architektoniczne ramy dziedziniec przed synagogą „Pod Białym Bocianem”. W budynku znajdowały się najważniejsze instytucje gminy, biblioteka z czytelnią oraz archiwum gminy, szkoła religijna, a także mieszkanie rabina i kantora. W piwnicy znajdowała się mykwa do rytualnych obmywań i łaźnia, a nad nią mała sala modlitewna, użytkowana po dzień dzisiejszy. 10 czerwca 1943 roku gmina została zlikwidowana, a jej zarząd wywieziony do obozu koncentracyjnego w Terezinie (Theresienstadt). Na wschodniej ścianie skrzydła bocznego znajduje się tablica upamiętniająca deportowanych Żydów. Od 1945 roku w budynku znajduje się zarząd polskiej gminy żydowskiej. W elewacji wyróżnia się wysoka sień przejazdowa, przez którą wyłania się fasada synagogi, oraz malownicza wieżyczka zegarowa. Nad wejściami do sklepów i kawiarni znajdują się jedyne zachowane we Wrocławiu secesyjne szyldy sklepowe.